O książce: 1994 / Nowela "Kościół Jezuitów w Niemczech". zawarte w autorskiej kolekcji „Nocne historie”. Łączy w sobie dzieła będące wyrazem zainteresowania Hoffmanna „nocną stroną duszy”, podświadomością, irracjonalnością w ludzkiej psychice. Hoffmanna pociąga tematyka szaleństwa, zbrodni, tajemniczych, patologicznych stanów umysłu. „Kościół jezuitów” należy do gatunku „opowiadań o artystach” charakterystycznego dla literatury romantycznej. Wątek fabularny zostaje przerwany wtargnięciem refleksji na tematy estetyczne. Kontynuują rozważania Hoffmanna na temat problemów sztuki, które zajmowały go przez całe życie, zapoczątkowane w eseju „Jacques Callot”. Chodzi o związek sztuki z życiem. Słowa Maltańczyka skierowane do Bertholda mają charakter programowy. Wzywa artystę, aby nie kopiował natury, naśladując kopistę, który nie włada językiem kopiowanego rękopisu, ale studiował jego język, rozumiał jego „najwyższą zasadę” i budził „ogniste pragnienie wyższego życia”. To nie doskonałość formy, ale duchowość myśli stanowi istotę prawdziwej sztuki..